Ralfs blog: Een levensverhaal zonder weerga

Het boekenvak kent vele genres. Literatuur, thrillers, non-fictie, biografieën, om er maar een paar te noemen. Onze missie als uitgeverij is om het hele boekenspectrum toegankelijk te maken voor moeilijke lezers, daarbij proberen we zoveel mogelijk tegemoet te komen aan die verschillende genres. Dus geven we makkelijke Nederlandse literatuur uit, maar ook makkelijke klassiekers en makkelijke thrillers.

Het genre levensverhaal was tot dusver nog een beetje onderbelicht bij ons. Het genre ‘waargebeurd’, om het zo maar eens te zeggen. In dat gat zijn we nu gedoken met het levensverhaal van Gormah Dade, dat we onlangs publiceerden.

Gormah Dade is een van de taalambassadeurs van Stichting Lezen en Schrijven. Taalambassadeurs zijn mensen die zelf vroeger laaggeletterd (of zelfs geheel ongeletterd) waren; ze reizen kriskras door het land om mensen die met hetzelfde probleem worstelen te vertellen wat ze daaraan kunnen doen, welke wereld er voor hen zal opengegaan als ze de uitdaging van het leren lezen en schrijven durven op te pakken. Nuttig en goed werk. Want wie kan beter en herkenbaarder het verhaal vertellen over het ongeletterd-zijn als de ervaringsdeskundigen zelf.

De oorspronkelijk uit Liberia komende Gormah Dade is zo iemand die de hele route heeft afgelegd van analfabeet tot geletterde. Als taalambassadeur is ze al langer met dat belang van geletterdheid bezig. Ze is zo door het thema gegrepen dat zij haar levensgeschiedenis heeft opgeschreven, met hulp van een oud-docent van haar, Wine Baljet. En dat is een mooi verhaal geworden, dat we graag wilden uitgeven. Samen met stichting Lezen en Schrijven overigens; zij werden de hoofdsponsor van het project.

Gormah Dade: haar naam is de titel van het boek. De ondertitel luidt: Het verhaal van een vechter. En daaraan is niets gelogen. Want als er iemand een bewogen leven heeft gehad dan is het Gormah Dade. Vanaf de eerste pagina’s lijkt haar leven getekend door tegenslag en is het vechten voor Gormah geblazen om te overleven. Alles komt voorbij: moord en brand in haar thuisland (waar op dat moment de rebellenleider Charles Taylor een terreurbewind voert), een oorlogsverkrachting, de dood van haar partner, schulden, kanker. De ene na de andere onheilstijding komt voorbij, de ellende lijkt nooit alleen te komen en volgt elkaar in een razend tempo op. Het zorgt voor een enorm spannend verhaal, met een haast bijbelse dimensie. Het is de moderne versie van het verhaal van Job; de man die door God werd beproefd op zijn geloof door een levenslange stresstest van pech en rampspoed. Zo ook bij Gormah, haar levenswil knakt er evenwel geen seconde door. Alleen al daarom is dit boek een lezing waard.

Mooi als een boek niet alleen spannend en goed leesbaar is, maar daarnaast nog wijze lessen bevat. Voor ongeletterden, over het belang van lezen en schrijven in een wereld die in toenemende mate schriftelijker wordt en waarin je zonder een goede beheersing van dat lezen en schrijven bijna kansloos bent. Voor mensen die naar dit land gevlucht zijn om redenen die lijken op wat Gormah heeft meegemaakt. Zij zullen de kracht van de overlevingsdrang herkennen en misschien hernieuwde inspiratie putten uit haar optimistische strijdlust.

En voor lezers zoals u en ik, die in welvaart en relatieve rust zijn opgegroeid, en voor wie het goed is om af en toe de relativiteit van onze eigen crises onder ogen te zien.