‘Lezen is een feest. Maar een feest is pas leuk als iedereen meedoet’. Zo opende Yvonne Kroonenberg 19 januari de nieuwjaarsreceptie. En dat klopt natuurlijk, alle aanwezigen zullen het daarmee eens zijn geweest. Maar hoe we iedereen dan aan het lezen krijgen, daar werken we met z’n allen nog hard aan. Een van de mensen die zich voor die kwestie inzet, is onze directeur Ralf Beekveldt. En daar ontving hij tijdens de nieuwjaarsreceptie een prijs voor.
Het was dus niet zomaar een nieuwjaarsreceptie. Het was een prijsuitreiking namens Stichting Makkelijk Lezen, het was een leerzame avond, dankzij de lezing van Adriaan van der Weel en het was een boekpresentatie waarin onze nieuwste boeken, Nina en Noortje en Valse papieren, feestelijk overhandigd werden aan hun auteurs.
Deze bijzondere opening van het jaar 2023 vond plaats in het Theatrum Anatomicum in De Waag, een prachtige locatie in het centrum van Amsterdam. Yvonne Kroonenberg, die de receptie in goede banen leidde, nam het woord. Yvonne heeft verschillende boeken in toegankelijke taal geschreven voor onze uitgeverij, zoals Ik lees nooit een boek, waarin ze vertelt over haar ervaring met lezen en laaggeletterdheid. Ze zet zich graag in voor het bestrijden van de ontlezing in Nederland en kan als geen ander het belang van lezen onder woorden brengen.
Vervolgens was het woord aan Chris Tetteroo, voorzitter van Stichting Makkelijk Lezen. Hij reikte de Makkelijk Lezenprijs uit voor de tweede keer uit. Vorig jaar was deze voor Helene Bakker, dit jaar voor Ralf Beekveldt. ‘Het was niet moeilijk een geschikte persoon te vinden’, aldus Chris. De Makkelijk Lezenprijs wordt uitgereikt aan iemand die zich inzet voor het toegankelijk maken van geschreven taal voor iedereen. En Ralf doet dit natuurlijk als geen ander. Hij zet zich middels Eenvoudig Communiceren al bijna 30 jaar in voor mensen die moeite hebben met lezen, om ze te helpen hun leesvaardigheid te verbeteren.
Ralf nam het woord. Vereerd dat de prijs naar hem ging, maar ook kritisch. Kritisch over het nog altijd heersende idee dat toegankelijke boeken minder zijn dan ‘normale boeken’. Kritisch over het feit dat onze uitgeverij en vele andere organisaties die zich inzetten tegen laaggeletterdheid voor beleidsmakers nog altijd onzichtbaar zijn. En kritisch over het feit dat het lijkt alsof Nederland zo druk is met het benoemen van het probleem, dat we vergeten het probleem op te lossen. ‘Leren lezen is geen vanzelfsprekendheid’, zei Ralf terecht. Niet iedereen leert goed lezen. En dit is geen probleem dat nu ontstaat, laaggeletterdheid was er altijd. De mate van het probleem wordt echter nu pas goed zichtbaar, omdat we in een tijd leven waarin geschreven taal een enorme rol speelt. Daarom is het belangrijk dat organisaties zoals de onze zich hiervoor blijven inzetten.
Na de prijsuitreiking was het woord aan Adriaan van der Weel, auteur van De lezende mens. Adriaan is boekhistoricus en geeft regelmatig lezingen over het belang van lezen en over de huidige ‘leescrisis’, zoals hij dit noemt. Deze leescrisis bestaat namelijk niet alleen onder laaggeletterden. Ook mensen die niet laaggeletterd zijn, lezen niet of nauwelijks. Dit komt volgens Adriaan door een gebrek aan leesmotivatie. Dit komt door techniek die een veel makkelijker vermaak biedt dan een boek. Het lezen van een boek vergt aandacht, tijd en discipline. Een scherm vraagt dit niet, maar biedt in plaats daarvan een vermaak waar je bijna niet over na hoeft te denken. Op korte termijn natuurlijk aantrekkelijk: zonder moeite even uit de dagelijkse hectiek stappen, maar op de lange termijn is dit schadelijk. Door minder te lezen gaat namelijk de leesvaardigheid achteruit. En als we niet ingrijpen, stevenen we af op een maatschappij vol laaggeletterden.
Gelukkig had Adriaan een aantal tips: zorg dat er altijd fysieke boeken aanwezig zijn, thuis én in de klas, transformeer begrijpend lezen naar een vak waarin we oefenen met diep lezen en tekstverwerking, en maak lezen een onderdeel van ieder schoolvak, niet alleen van Nederlands. Hier werkt Eenvoudig Communiceren al aan middels de reeks BoekenBoeien, een serie boeken waarin schooltaalwoorden per vak zijn verwerkt, waardoor je de betekenis ervan leert tijdens het lezen.
Na de lezing van Adriaan, was het tijd voor de boekpresentatie. Uitgeverij Eenvoudig Communiceren bracht in januari namelijk een aantal nieuwe boeken uit. En van twee van deze boeken was de auteur aanwezig bij de nieuwjaarsreceptie. Nina en Noortje werd overhandigd aan Yvonne Kroonenberg. Nina en Noortje is een boek voor echte paardenmeisjes. Een boek over vriendschap, angsten overwinnen en natuurlijk over paardrijden. En Valse papieren werd overhandigd aan Marian Hoefnagel. Marian Hoefnagel heeft net als Yvonne al veel boeken voor Eenvoudig Communiceren op haar naam staan en voegt daar met Valse papieren een hele bijzondere aan toe. Het boek gaat over een veertienjarige jongen die in Frankrijk woont als de Eerste Wereldoorlog meedoet. Hij is te jong om zelf in het leger te vechten, maar wil dit zo graag, dat hij iemands papieren steelt en zo met valse papieren toch aan het front terecht komt. Daar blijkt dat zijn beeld van heldhaftige soldaten niet helemaal klopt.
En na dit volle programma, was het tijd voor de borrel! Een hapje en een drankje en natuurlijk een praatje met alle aanwezigen. Het was ontzettend leuk om alle auteurs en hertalers en freelancers die voor de uitgeverij schrijven of werken te zien. En natuurlijk om met de mensen van Stichting Makkelijk Lezen en alle andere aanwezigen het nieuwe jaar in te luiden.
